Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak wystąpił do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy z propozycją zmiany przepisów prawa – Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz Kodeksu postępowania cywilnego – koniecznych dla zabezpieczenia dziecka przed negatywnymi konsekwencjami zachowań podejmowanych przez kobiety w ciąży, polegających na piciu alkoholu, zażywaniu narkotyków lub innych substancji psychoaktywnych, które powodują trwałe uszkodzenie płodu.
Nadchodzący Światowy Dzień FAS – obchodzony 9 września, okazał się świetną okazją, by nie tylko zaapelować o odpowiedzialność i zachowanie całkowitej abstynencji przez kobiety będące w ciąży, ale też podjąć działania wprowadzające skuteczne rozwiązania prawne, regulujące problem spożywania alkoholu i innych substancji psychoaktywnych przez kobiety w ciąży.
CO TO JEST FAS?
Płodowy zespół alkoholowy to zespół wad wrodzonych, obejmujących zaburzenia fizyczne i neurologiczne. FAS (ang. Fetal Alcohol Syndrome) to najpoważniejsza konsekwencja picia przez kobietę alkoholu w ciąży.
Alkoholowy zespół płodowy sprawia, że dzieci są niższe od rówieśników, ich twarze są niesymetryczne, występują u nich anomalie w budowie serca, wątroby czy nerek. FAS to również szereg schorzeń psychicznych i zaburzeń w rozwoju intelektualnym. Dzieci dotknięte zespołem są nadpobudliwe, gorzej się uczą (ze względu na problemy z pamięcią), a także bywają agresywne wobec rówieśników.
Nie ma dokładnych danych, jaka ilość alkoholu wywołuje Alkoholowy zespół płodowy. Dlatego też obecnie nie zaleca się spożycia żadnych ilości alkoholu w czasie ciąży, niezależnie od trymestru. By dziecko nie cierpiało z powodu alkoholowego zespołu płodowego wystarczy nie pić alkoholu w czasie ciąży. To jedna z niewielu chorób wrodzonych dziecka, na którą matka ma całkowity wpływ. Nie odmawiając sobie alkoholu w tym czasie, skazuje dziecko na problemy zdrowotne i psychiczne.
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych szacuje, że w Polsce rodzi się 3 dzieci z pełnoobjawowym FAS na 1000 żywo urodzonych. Dzieci z mniej głębokimi uszkodzeniami rodzi się 10 razy więcej. Badania dowodzą, że dziecko z poalkoholowymi zaburzeniami może urodzić każda kobieta, która piła alkohol w czasie ciąży, nawet jeśli piła okazjonalnie.
Rzecznik Praw Dziecka w RMF FM. Źróło: http://www.rmf24.pl
PROPOZYCJE RZECZNIK PRAW DZIECKA
Polskie prawo nie przewiduje możliwości skutecznej i szybkiej reakcji w sytuacji, gdy kobieta w ciąży spożywa alkohol, zażywa narkotyki lub inne substacncje psychoaktywne, narażając na utratę zdrowia lub życia swoje dziecko.
Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych szacuje, że co roku w Polsce rodzi się około 9 tys. dzieci z zaburzeniami rozwojowymi powstałymi w wyniku kontaktu z alkoholem w czasie życia płodowego dziecka.
Marek Michalak zaniepokojony skalą zjawiska, dokonał analizy stanu prawnego i opracował propozycje rozwiązań prawnych, które dadzą możliwość reakcji w sytuacji zagrożenia utraty zdrowia lub życia dziecka nieurodzonego.
W ocenie Rzecznika Praw Dziecka, należy uruchomić procedurę, na podstawie której kobieta będąca w ciąży, działająca na szkodę swojego dziecka poprzez spożywanie alkoholu, narkotyków lub innych substancji psychoaktywnych, może zostać, skierowana przez sąd na leczenie szpitalne we wskazanym zakładzie leczniczym.
Procedura ta powinna być uregulowana na poziomie ustawowym a odpowiednim miejscem dla nowych przepisów – zdaniem Rzecznika – jest Kodeks rodzinny i opiekuńczy, jako podstawa materialna oraz Kodeks postępowania cywilnego, jako podstawa procesowa.
Założeniem opracowanego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy Kodeks postępowania cywilnego jest ochrona dobra dziecka nieurodzonego oraz małoletniej kobiety w ciąży. Projekt przewiduje nie tylko izolacje kobiety w ciąży, mającą na celu zabezpieczenie jej nieurodzonego dziecka a także opiekę lekarską nad kobietą w ciąży, pracę terapeutyczną w celu zachowania przez nią abstynencji, a także edukację w zakresie wpływu alkoholu’ narkotyków lub innych substancji psychoaktywnych na rozwój płodu.
Proponowana regulacja kładzie nacisk na sprawność i szybkość postępowania. Zakłada wprowadzenie ściśle o kreślonych terminów trwania postępowania, długości przerw w posiedzeniach, terminów sporządzenia uzasadnienia, wniesienia i rozpoznania zażalenia, terminów przekazania akt sądowi odwoławczemu oraz terminów na sporządzenie wywiadu środowisko w ego przez zawodowe go kuratora sądowego.
Autor: r. pr. Lidia Makarska
